آرشیو برای بخش: مشكلات استخوانی

دکتر حسین بهداد – متخصص ارتوپدی از دانشگاه شیراز ۱۳۶۱ Registrar دانشگاه بیرمنگام انگلستان در رشته جراحی زانو و آرتروسکوپی ۱۹۹۰

 

پای ضربدری یا ژنو والگوم به تغییر شکل زانو ها اطلاق می شود به صورتی که وقتی بیمار ایستاده است زانوها بهم چسبیده باشد ولی قوزک پا از هم دور باشد. این مشکل در خانم ها شایعتر است.

علل مختلفی می توانند باعث ایجاد پای ضربدری شود که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- راشیتیسم یا نرمی استخوان که علت آن کاهش ماده معدنی استخوان است در نتیجه استخوان قدرت نرمال خود را ندارد و وقتی که فرد شروع به تحمل وزن می نماید استخوان ها تغییر شکل می دهد و به صورت پای ضربدری در می آیند.
۲- اختلال در صفحه رشد: این اختلال در صورتی که در قسمت پایین استخوان ران و یا قسمت بالای استخوان ساق پا ایجاد شود می تواند باعث ایجاد پای ضربدری در افراد شود.
۳- آرتریت روماتوئید: آرتریت روماتوئید جزء بیماری های روماتیسمی خود ایمن دسته بندی می شود. در این بیماری ها با ایجاد آنتی بادی بر علیه سلول های بدن موجب تخریب این سلول ها توسط سیستم ایمنی بدن می شود. مهمترین علائم بیماری آرتریت روماتوئید درد و خشکی صبحگاهی مفاصل بدن بخصوص در دست وهمچنین مفاصل بزرگ مانند زانو، علائم التهاب در مفاصل می شود این التهاب به مرور زمان باعث تخریب غضروف مفصلی و ساییدگی استخوان و بدنبال آن تغییر شکل مفصل می‌شود. این بیماری همراه با احساس ضعف و خستگی است که بصورت تدریج در عرض چند هفته تا چند ماه ایجاد شده و گسترش پیدا می نماید. اگر آرتریت روماتوئید مفصل زانو را درگیر نماید می تواند موجب ایجاد زانوی ضربدری گردد.
۴- شکستگی های انتهای تحتانی ران و قسمت فوقانی ساق که به صفحه رشد کودک ضایعه وارد کرده است .

در کودکان زیر سن ۵ سال گاهی پای ضربدری که معمولاً با صافی کف پا همراه می باشد ممکن است دیده شود که خوش خیم بوده و با افزایش سن دفورمیتی برطرف می گردد .

عوارض پای ضربدری:
علاوه بر اینکه از لحاظ زیبایی پای ضربدری مشکل دارد عوارض مختلفی را هم می تواند برای بیمار ایجاد نماید که شامل موارد زیر است:
۱- پای ضربدری در ورزشکاران می تواند باعث کاهش عملکرد ورزشی آنها شود.
۲- شانس آسیب دیدگی در ورزشکاران را افزایش می دهد.
۳- به مرور زمان باعث آسیب دیدگی منیسک زانو می گردد.
۴- در نهایت باعث ایجاد استئوآرتریت زودرس (آرتروز زانو) در این افراد می شود.

درمان پای ضربدری:
پای ضربدری بسته به شدت و میزان دفرمیتی درمان های متفاوتی دارد که شامل موارد زیر است:
۱- در کودکان و اطفال یکی از درمان های مناسب استفاده از کفش های طبی می باشد همچنین می توان از کفی های مناسب نیز استفاده کرد.

۲- تجویز زانوبند های طبی یا بریس ( Brace ) نیز جزء درمان های مناسب می باشد.
۳- در موارد شدید جراحی اندیکاسیون پیدا می نماید که اگر فرد در سنین کودکی باشد بستن قسمتی از صفحه رشد توسط جراح جزء این موارد است.
۴- انجام جراحی صاف کردن استخوان مشکل دار (جراحی استئوتومی) که بعد از بسته شدن صفحه رشد انجام می گردد .