زانوی دوندگان (عارضه ایلیوتیبیال باند)
دكتر امیرشهریار آریامنش- متخصص ارتوپدي، استادیار دانشکده علوم پزشکی مشهد
دكتر کاظم نوروزی- کارشناس ارشد آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی
ایلیوتیبیال باند(نوار لگنی درشت ـ درشت نی) از لگن نشأت میگیرد و از دو عضله کشنده پهن نیام و سرینی بزرگ که توسط پوششی از نیام احاطه شده، تشکیل شده است. این باند تا قسمت زانو کشیده میشود و افرادی که پرونیشن زیاد و پای پرانتزی دارند و یا در جاده های ناهموار میدوند در خطر ابتلای بیشتری به این آسیب هستند. در این آسیب ایلیوتیبیال باند دچار کوتاهی شده و به قسمت دیستال و خارجی ران کشیده میشود. کسانی که دارای زانوی پرانتزی بوده و یا کسانی که یک پای آنها بلندتر از پای دیگرشان است (در پای بلندتر) دچار این عارضه میشوند. عارضه زانوی دوندگان یک وضعیت دردناک است که به درد ناحیه خارجی مفصل زانو و بالای فوق لقمه ران میانجامد.
علائم و تشخیص
- پس از دویدن مسافتی مشخص، معمولاً درد آغاز شده و سپس افزایش می یابد تا هنگامی که دویدن برای فرد غیر ممکن گردد.
- دویدن در سرازیری موجب تشدید درد می شود. با استراحت درد کمتر می شود و دوباره با شروع حرکت درد آغاز می شود.
- با بازشدن مفصل زانو، نوار ایلیوتیبیال روی بخش خارجی لقمه ران سرخورده و باعث التهاب موضعی می شود (التهاب تاندون یا کیسه رکبی).
- مشاهده علائم مربوط به چرخش بیش از حد پا (پرونیشن) و یا زانوی پرانتزی
- آزمون اُبر مثبت میشود.
این آزمون کوتاهی و یا سفت بودن نوار ایلیوتیبیال را نشان میدهد. در این تست بیمار به پهلو دراز میکشد و پای سالم را در زیر قرار میدهد و پای مورد ارزیابی در بالا قرار میگیرد. فرد باید ران و زانوی سالم را در حالت خم روی زمین قرار دهد و زانوی آسیب دیده را تا 90 درجه خم میکند سپس مفصل را در وضعیت آبداکشن قرار داده و هایپراکستنشن انجام میدهد. سفتی و کوتاهی نوار ایلیوتیبیال از افتادن اندام به زیر خط افقی جلوگیری میکند.
- حساسیت در قسمت پایینی ایلیوتیبیال باند، یعنی بین برجستگی Gerdy و اپی کندیل خارجی استخوان ران
درمان شامل استراحت فعال، اجتناب از دویدن در سرازیری و پس از مرحله حاد استفاده از داروهای ضد التهاب و تزریق استروئید در محل، بهرهگیری از کفش طبی مخصوص و در نهایت جراحی است.